Zehre karşın hayatta kalıyorlar… Tahtakurularında tehlikeli mutasyon

II. Dünya Savaşı sonrası kimyasal ihtilalle birlikte, bilhassa DDT üzere güçlü böcek ilaçlarının bulunmasıyla tahtakuruları büyük ölçüde denetim altına alınmıştı. Lakin 2000’li yıllardan itibaren, bu kaşıntılı parazitler hayatımıza yine girmeye ve dünya genelinde seyahatlerimize eşlik etmeye başladı.

Virginia Tech’ten entomologlar tarafından yürütülen yeni bir araştırma, bu dayanıklılığın sebebini ortaya koydu. Araştırma kapsamında ABD’nin 22 eyaleti ve Kanada’nın 4 bölgesinden toplanan 134 farklı tahtakurusu popülasyonu incelendi.

Tahtakurusu popülasyonları genetik olarak epey iç içe olduğundan, araştırmacılar her kümeden yalnızca bir bireyi genetik taramaya tabi tuttu. İki tahtakurusu örneğinde, hudut sistemi ile alakalı kimyasal yollarda aminoasit değişimine yol açan bir nokta mutasyonu tespit edildi.

Araştırmacılar, bu mutasyonun A302S Rdl geni mutasyonu olduğunu ve Alman hamamböceklerinde de misal direnç sistemlerine yol açtığını belirledi. Bu genetik değişim, 1940’larda DDT’ye alternatif olarak geliştirilen ve etrafta uzun mühlet kalıcı tesirler yaratan dieldrin isimli insektiside karşı direnç sağlıyordu.

Dieldrin, fipronil isimli günümüzde yaygın kullanılan bir böcek ilacıyla kimyasal benzerlik taşıyor. Fipronil, daha kısa ömürlü olması nedeniyle daha kabul edilebilir bir seçenek olarak görülse de, çevresel tesirleri hâlâ önemli boyutta. Tahtakurularının geliştirdiği Rdl mutasyonu, bu hususa karşı da direnç kazanmalarını sağlıyor.

Araştırmacılar, bu mutasyonun ne vakit ortaya çıktığından emin değil. Lakin tahtakurularının 1990’larda yasaklanan dieldrin üzere kimyasallara uzun mühlet maruz kalmış olması, bu dayanıklılığın yeni olmayabileceğini düşündürüyor.

Kaynak: Sözcü